زمانی که بشر از خود و از جهانی که در آن سکنی دارد آگاه شده است آسمان را با ترس و شگفتی منبع جذبه ای پایدار و افسون کننده دانسته است . ترس و شگفتی مطالعه و علم را سبب می شود . بشر که بی وقفه در تلاش فائق آمدن بر جهل و حل اسرار بود - سرانجام علم نجوم را پدید آورد.

نجوم علم مواضع-حرکات-ساختمان ها-سرگذشت ها و سرنوشت های اجرام آسمانی است . نجوم در سیر تحول خود به عنوان یک علم-بسیاری از قوانین بنیادی حاکم بر این اجرام را کشف کرده است . اما در ماهیت پژوهش علمی است که کار آن هرگز پایان نپذیرد و دراینجا نیز چون علوم دیگر-تلاش های بسیار به جا مانده است که باید انجام شود.

چرا به مطالعه نجوم می پردازیم؟

نجوم را مطالعه می کنیم زیرا که اندیشه جستجوگر هوشمند باید سوال کند و به جستجوی پاسخ برآید- باید "چرا" را بداند و "چگونه" را دریابد و بشر ازهمان آغاز هر وقت که به بالا نظر افکنده است - آسمان را دیده است که همیشه با مسائلی ناسنجیدنی در برابرش قرار داشته و همواره او را برای حل اسرارش به چالش طلبیده است.

بشر در یک مرحله- واکنش خود را به صورت جادو و اسطوره بیان کرد و این واکنش در هنر - ادبیات و ادیان جهانی تجلی یافت . او در مرحله ای دیگر کوشید تا برای پدیده های آسمانی - که آنها را به کمک حواسش درمی یافت- توضیح علمی فراهم آورد و این توضیحات موضوع علم نجوم اند.

تاریخچه نجوم:

تاریخ نجوم را می توان به سه دوره تقسیم کرد: دوره زمین مرکزی . دوره کهکشانی و دوره کیهانی.

آغاز دوره اول در تاریخ باستان است و پایان آن در قرن شانزدهم . دوره دوم از قرن هفدهم تا قرن نوزدهم طول کشید و دوره سوم در قرن بیستم آغاز شد و هنوز ادامه دارد.

دوره زمین مرکزی:

 منجمان نخستین معتقد بودند که زمین باید در مرکز جهان باشد و فرض می کردند که خورشید و ماه وستارگان به دور زمین ساکن میگردند . علاقه آنان که به معنای امروزی کلمه چندان علمی نبود به طور عمده معطوف بود به مسائل عملی و به رابطه واقعی یا فرضی رویدادهای آسمانی با حوادث زمینی و به جستجوی آسمان به خاطر یافتن نشانه هایی از وقایع سعد و نحس . با وجود این کشف های برجسته ای در این دوران صورت پذیرفت.گاهشماری با دقت زیاد رشد کرد . دایره البروج- مسیر ظاهری خورشید از میان ستارگان -  به دقت تمام تعریف شد . دوره کامل کسوف و خسوف تعیین گردید و حتی در قرن دوم پیش از میلاد به حرکت محور زمین پی برده شد . پایان دوره زمین مرکزی در قرن شانزدهم با شخصیت بزرگ نیکولائوس   کوپرنیکوس  پیوندی نزدیک دارد

 دوره کهکشانی:

  میتوان گفت که نجوم جدید با این دوره آغاز می شود . کوپرنیکوس نشان داد که زمین نه تنها مرکز جهان نیست بلکخ فقط یکی از سیاراتی است که به دور خورشید مرکزی می گردد . معلوم شد که زمین که به هیچ روی منحصر به فرد نیست سیاره ای کاملا معمولی است که به طرزی معمولی حرکاتی معمولی دارد.

در حقیقت آشکار شد که خورشید مرکزی خود ستاره ای از ستارگان بی شمار آسمان است.یکی از میلیاردها ستاره دوروبر ما است که برخی بزرگترو بعضی کوچکتر از خورشید- برخی سنگینتر و بعضی سبکتر از آن اند.

در این دوره روش مطالعه نجوم پیوسته علمی تر شد و انگیزه اصلی آن میل به شناخت و فهم قوانین بنیادی حاکم بر حرکت اجرام آسمانی و توضیح چیزهایی بود که بشر به چشم می دید.

پیشرفتی که از قرن شانزدهم تا پایان قرن نوزدهم صورت گرفت نتیجه تلفیق کارآمدی بود از رصدهای پر دامنه-وسایل پیشرفته و کار نبوغ آمیز علمی.

رصد ها : اطلاعات عظیمی که اهمیت بنیادی داشت با کار سخت رصدکنندگان دقیق که نام بزرگ تیخوبرائه (1601-1546) در صدر آنان است جمع آوری شد.

وسایل : البته ورود تلسکوپ به ساحت نجوم توسط گالیلئو گالیله (1642-1564) در 1610 نشانه مرحله مهمی در تکامل علم نجوم به شمار می رود . همان طور که اختراع بعدی طیف نما نیز چنین بود . این دو وسیله مکمل یکدیگر بودند : تلسکوپ رویت ستارگان را با وضوحی بیشتر ممکن می سازد و طیف نما نور ستارگان را تجزیه می کند و اطلاعاتی در باره ستارگان در اختیار ما می گذارد.

نبوغ : نجوم نیز مانند هر علم دیگری برای پیشرفت خود نیازمند تلاش مغزهای بزرگی است که بتوانند بینش-تخیل-شهود و نیز دانش زیاد را بر اطلاعات رصدی تطبیق دهند . یوهانس کپلر(1630-1571) و سر ایزاک نیوتن(1722-1642) .کپلر با کشف قوانین حرکت سیارات و نیوتن با کشف قانون گرانش عمومی- در زمره این اندیشمندان بودند.

 دوره کیهانی:

در این دوره آشکار شد که کهکشان ستاره هایی که خورشید ما به آن تعلق دارد فقط یکی از کهکشان های بسیاری است که برخی بزرگ تر از کهکشان ما و بعضی کوچک تراند  . بخش زیادی از تحقیقات نجومی یک قرن اخیر به این کوشش اختصاص داشته است که تصویری کامل از جهان به دست آوریم . تلسکوپ های نوری بزرگ تر و نیز تلسکوپ های رادیویی عظیم برای کمک به این تحقیقات ساخته شده اند.

نابغه نظری بزرگی که در ذهن عامه مردم بیش از همه با این دوره ارتباط داده می شود دکتر آلبرت اینشتاین فقید(1955-1879) است . (هر چند که او در درجه اول یک فیزیک دان و ریاضی دان بود) . کیهان شناسی و اختر فیزیک سخت به نظریه نسبیت او متکی اند.

در این دوره نجومی است که ما زندگی می کنیم و تا پایان آن راه درازی در پیش است

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: